«جی. جونا جیمسون» اکثر عمر خودش در دنیای کمیک بوک را به حمله به مرد عنکبوتی و بدگویی از او گذرانده است. ولی واقعا او چرا اینقدر از مرد عنکبوتی متنفر است؟ با من باشید تا بار دیگر پاسخگوی یکی دیگر از سئوالات کمیک بوکی باشم!

تقریباً به محض آنکه مرد عنکبوتی در دنیای کمیک خلق شد، آقای «جی. جونا جیمسون» (J. Jonah Jameson) نیز وارد داستان های او شد و به عنوان یک خار چشم دائمی برای او عمل کرد. تنها همین اواخر بود که او از هویت مخفی مرد عنکبوتی باخبر و نوعی آتش بس بین آنها برقرار شد (این مقاله را بخوانید). اما در مجموع برای سالیان سال، توانایی جیمسون در شوراندن مردم علیه اسپایدرمن باعث شده تا قهرمان محبوب ما وی را به عنوان یکی از بدترین و بزرگترین دشمنان خود محسوب نماید. در واقع صاحب نشریه «دیلی بیوگل» عمرش را صرف متنفر بودن از مرد عنكبوتی كرده است! او اصرار داشت به جهانیان ثابت كند كه مرد عنكبوتی یك تهدید برای جامعه است. او در ضمن بارها ابر خبیث هایی ساخته یا در خلق آنها مشاركت داشته تا مرد عنكبوتی را دستگیر كند (مثلا «عقرب» یا «رُبات های قاتل عنکبوت»). او در ضمن بسیار خسیس ، بداخلاق و پاچه خوار (!) است.

با این حال نویسندگان مختلف مرد عنکبوتی سعی کرده اند جیمسون را به شکل کاملاً خبیث نشان ندهند و در نتیجه، تلاش نموده اند تا توضیحات مختلفی برای نفرت شدید او از اسپایدرمن ارائه نمایند. و این جالبه که سیر تکاملی این توضیحات را در طول سالها نظاره گر باشیم. در واقع ، همانطور که نویسندگان موضع خود را در قبال خباثت های جیمسون در برابر اسپایدرمن تعدیل کرده اند ، دلایل نفرت او نیز معقول تر و بر پایه شخصیت پردازی او شده اند.

از نظر فنی ، در همان شماره اول حضورش در دنیای کمیک که در شماره 1 از Amazing Spider-Man روی داد شاهد دلیل او برای نفرتش بودیم. او در این شماره خودش بر زبان آورد که از اسپایدرمن متنفره چون میترسه بچه ها بخواهند کارها و رفتارهای او را تقلید کنند و به خودشون صدمه بزنند. جیمسون توضیح داد که کودکان بهتره قهرمانان سنتی تری مثل پسرِ فضانوردش به نام «جان جیمسون» را الگوی خودشان قرار دهند.

جیمسون

با این حال حتی پس از آنکه اسپایدرمن جان جان جیمسون را نیز نجات داد، بدگویی های جیمسون از او در روزنامه ش (دیلی بیوگل) ادامه یافت و این نشان میداد که دلایل بیشتری برای اعتقادات ضد اسپایدرمنی جیمسون وجود دارد ...

جی جی جی

در شماره 5 از سری اول "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" وقتی «بتی برنت» به عنوان منشی آقای جیمسون در دیلی بیوگل ازش انتقاد میکنه که چرا اینقدر به اسپایدرمن در مقالاتش حمله میکنه، او دلیلی بیخود میاره: این کار رو میکنم چون باعث فروش روزنامه میشه!

بتی برنت جیمسون

نکته اینجاست که پیتر پارکر هرگز این دلیل رو به عنوان انگیزه اصلی جیمسون باور نداشت تا اینکه سرانجام در شماره 10 کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" که در اینجا ترجمه شده است، انگیزه اصلی او فاش شد. توجه داشته باشید که آن موقع «استیو دیتکو» به عنوان یکی از دو خالق شخصیت مرد عنکبوتی (که ابتدا وظیفه طراحی سری Amazing Spider-Man را برعهده داشت) بیش از پیش در زمینه خلق طرح داستان ها نقش داشت و گفته میشه که «استن لی» فقط یه ایده کلی از قصه بهش میداد و او خودش میرفته و طبق اون ایده کلی، جزئیات داستانی رو خلق میکرده و بنابراین میشه گفت که دیتکو علاوه بر طراحی، co-plotter هم بود (plotter یعنی کسی که طرح و نقشه داستان کمیک رو میریزه). به نظر میرسه که این انگیزه رو هم دیتکو بود که وارد قضیه جیمسون کرد چون با روحیات و جهان بینی او سازگار بود:

ترجمه: "اسپایدرمن دقیقا تمام اون چیزیه که من نیستم! او شجاعه، قدرتمنده و فداکار! حقیقت اینه که بهش حسودی میکنم! یعنی من جی جونا جیمسون که یک میلیونر هستم، چشم و چراغ جامعه هستم و خودم رو یک رهبر میدونم حاضرم هر چی دارم رو بدم و مثل او بشم! ولی هرگز نمیتونم به سطح او برسم. پس تنها کاری که میتونم بکنم اینه که خرابش کنم چون فقط خدا میدونه که چقدر بهش حسودیم میشه".

همانطور که خواندید انگیزه اصلی جیمسون رو "حسادت" ذکر کردند و برای چندین سال این به عنوان انگیزه اصلی او برای تنفر از اسپایدرمن عنوان شد ولی نکته ش اینجاست که این دلیل جیمسون رو به شکلی منفی و نازل نشان میداد. اون موقع البته به نظر OK میومد چون مشخص بود دیتکو از جیمسون خوشش نمیاد و مشکلی نداشت با اینکه او را صرفاً به صورت یک قلدرِ زورگو نشون بده (شاید او را به نوعی تصویری کاریکاتورگونه از استن لی میدونست و میدونیم که دیتکو با استن لی آبشون تو یه جوب نمیرفت!). ولی نویسندگان بعدی داستان های اسپایدرمن نظر دیگری درباره جیمسون داشتند.

تقریبا پس از یک دهه «مارو وولفمن» در شماره 192 از کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" و زمانی که او و اسپایدرمن به چنگ «اسپنسر اسمایت» و ربات قاتل عنکبوت او افتاده بودند بار دیگر تاکید کرد که جیمسون به او حسادت میکند:

چیمسون اسپایدرمن

ترجمه: "کل موجودیت تو در خدمت این بوده که منو تحقیر کنه! که منو به کمتر از اون مرد بزرگی که میتونستم باشم تقلیل بده! من قبلا مرد خوبی بودم. مردی قوی و پرافتخار. تا اینکه وجود نکبت بارت به زندگی من رخنه کرد... تو عذاب شخصی من شدی... تنها وسواس من و یادآوری کننده دائمی من از اینکه چقدر ضعیف هستم ...".

اما تا دهه 90 میلادی نحوه به تصویر کشیده شدن جیمسون تا حد زیادی تلطیف شده بود. او دیگر یک قلدر تمام عیار نبود و دیگر آن انگیزه "او به اسپایدرمن حسادت میورزد" متقاعد کننده نبود. بنابراین نویسندگان شروع کردند به اینکه دلایل جدیدی برای نفرت جیمسون از اسپایدرمن پیدا کنند. در شماره 175 از کمیک Spectacular Spider-Man ، مری جین به دلیلی رسید که خیلی شبیه بود فلسفه رویداد معروف "جنگ داخلی": مشکل جیمسون با اسپایدرمن فی نفسه به این خاطر نیست که او ماسک بر صورت میزنه. مشکلش اینه که دولت او را تایید نمیکنه. بنابراین حرفه اسپایدرمن در اجرای عدالت پارتیزان گونه خلاصه میشه و جیمسون از این موضوع استقبال نمیکنه ...

مری جین پیتر پارکر

ولی این دلیل قانع کننده ای نیست زیرا خودش بارها سعی کرده اسپایدرمن رو به اشکال گوناگون تحت تعقیب قرار بده و شکار کنه و با این کارش در واقع اجرای قانون رو به دست خودش گرفته. ولی در هر حال نشون میده نویسنده ها سعی داشتند راهی پیدا کنند تا جیمسون رو یک "عوضی بزرگ" (big jerk) نشون ندن.

البته در سریال معروف "مرد عنکبوتی: مجموعه کارتونی" در دهه 90 میلادی شاهد بودیم که زیاد روی نقابدار بودن اسپایدرمن مانور دادند و گفتند که چون همسر جیمسون به دست یک خلافکار نقابدار کشته شده پس او از اسپایدرمن بدش میاد و بهش اعتماد نداره چون او هم ماسک بر صورت میزنه.

در شماره 20 از کمیک Spider-Man's Tangled Web هم نکته مربوط به "نقاب" بسیار در شخصیت پردازی جدیدی که نویسنده برای جیمسون در نظر داشت لحاظ شد. یعنی در این داستان ما پس زمینه و گذشته جیمسون را میبینیم و میفهمیم که پدرش هم قهرمان جنگ بوده و هم اینکه باهاش بدرفتاری میکرده. بنابراین، جیمسون همیشه از اینکه پدرش به نوعی دو شخصیتی بود و انگار "نقاب" بر صورت داشت متنفر بود (البته بعدا با حضور پدر جیمسون یعنی «جِی جیمسون» در داستان های اسپایدرمن و ازدواج او با زن عموی پیتر، این موضوع رِتکان شد). یعنی اسپایدرمن را هم مثل پدرش میدانست زیرا هر دوی آنها وانمود میکردند که قهرمان هستند در حالی که زیر اون نقابی که بر چهره داشتند آدم دیگری قرار داشت....

البته این دلیل هم در واقع در راستای همون "جیمسون به قهرمانان" اعتقادی نداره میباشد ولی دست کم باعث شد تا او قدری سَمپاتیک تر باشه ...

این رو هم بدونید که در شماره 18 از کمیک Amazing Fantasy که حالتی فلش بک داشت و داستانش بین اولین حضور اسپایدرمن در دنیای کمیک (شماره 15 "فانتزی شگفت انگیز") و اولین حضورش در سری Amazing Spider-man رخ میداد و نوعی "قصه ناگفته" (Untold Tale) از اسپایدرمن را روایت میکرد، دیدیم که «کرت بیوزیک» به عنوان نویسنده داستان دلیل جالبی را برای نفرت جیمسون از اسپایدرمن نشان داد و دیدیم که اسپایدرمن باعث شد تا پسرِ جیمسون (جان جیمسون) فرصت حضور در یک برنامه محبوب تلویزیونی را از دست بده (چون مسئولین برنامه تصمیم گرفتند به جای جان جیمسون با اسپایدرمن مصاحبه کنند) و همین موضوع باعث شد تا جیمسون از همان ابتدا از او بدش بیاد.

امیزینگ فانتزی 18

این مساله به نوعی در سریال تحسین شده "مرد عنکبوتی خارق العاده" هم دیده شد و جیمسون از اسپایدرمن بدش اومد چون دید که رسانه ها به جای اینکه به پسر فضانورد قهرمانش اهمیت بدن، به اسپایدرمن میپردازند. ولی شخصا از دلیل و انگیزه جیمسون در فصل دوم این سریال خیلی بیشتر خوشم اومد چون او در ایپزود ششم از این فصل به نام Growing Pains، اسپایدرمن را به نوعی در اون اتفاق ناگواری که در فصل دوم بر سر پسرش اومد و باعث شد در تیمارستان روانی "راون کرافت" بستری بشه مقصر دونست (جیمسون خودش پسرش را تشویق کرد تا با استفاده از قدرت های تازه به دست آورده اش ، اسپایدرمن را دستگیر کند).

و اما در سال 2017 مارول تصمیم گرفت سری جدیدی از کمیک های "پیتر پارکر: مرد عنکبوتی خارق العاده" (PETER PARKER: THE SPECTACULAR SPIDER-MAN) را منتشر کنه. نویسنده ای برتر به نام «چیپ زدارسکی» را نیز مامور این کار کرد. او هم به زیبایی 23 کمیک نوشت که همگی اینجا ترجمه شده و در آنها سعی شد حال و هوای داستان های کلاسیک اسپایدرمن تداعی بشه. اتفاقات مهمی هم در آنها افتاد مثل حضور خواهر پیتر پارکر (تِرزا پارکر) و ... اما قطعا مهم ترین این اتفاقات در شماره 6 این کمیک رخ داد زیرا در آن «جی جونا جیمسون» پس از این همه سال از هویت مخفی اسپایدرمن باخبر شد! بله! پس از سالها پیتر پارکر تصمیم گرفت هویت مخفی خودش رو برای جیمسون فاش کنه! ما دیدیم که جیمسون که این همه سال از اسپایدرمن متنفر بوده حالا دیگه سمتی در روزنامه "دیلی بیوگل" نداره و وب سایتی زده که اونجا داره به اسپایدرمن فحش میده! اما مساله ای پیش اومد که اسپایدرمن حاضر شد باهاش مصاحبه اختصاصی بکنه. در حین مصاحبه فهمید که جونا این همه ازش متنفر بوده چون همیشه او را آدمی میدونسته که مسئولیت پذیری بلد نیست و به همین خاطر هم ماسک میزنه. پس اینجا هم بار دیگر اون قضیه ماسک زدن و قبول نکردن عواقب اعمال ابرقهرمانی دلیل و انگیزه جیمسون برای تنفر از اسپایدرمن ذکر شد. پیتر دید که جونا واقعا الان دیگه همه چیز خودش رو از دست داده و خیلی داغونه و ناگهان تصمیم گرفت هویت خودش رو برای جونا فاش کنه! از اون موقع به بعد هم با هم خوب شدن و جونا فهمید که اسپایدرمن در تمام این سالها چه آدم مسئولیت پذیر و چه قهرمان شریفی بوده است. پس از این اتفاق شاهد بودیم که نوعی تعامل جالب و جذاب بین جیمسون و اسپایدرمن پدید آمده است. یعنی جیمسون سعی داشته به شیوه خودش به اسپایدرمن کمک کنه ولی گند زده!

جیمسون هویت مرد عنکبوتی

و اما به نظرم بهترین داستانی که تا به حال درباره رابطه پرتنش بین اسپایدرمن و آقای جیمسون نوشته شده برمیگرده به شماره 39 از جدیدترین سری "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" که اخیراً هم منتشر شد و اینجا هم ترجمه شده براتون.

در این داستان پس از سالها ما از زاویه دید حرفه ای و ژرنالیستی جیمسون به قضیه نگاه میکنیم که بسیار بدیع و جالبه و باعث میشه هم شخصیت پردازی او عمیق تر بشه و هم اینکه دلیلش برای دشمنی با اسپایدرمن ملموس تر جلوه کنه. در این داستان اسپایدرمن قبول میکنه به جیمسون لطف کنه و در پادکست او شرکت کنه. اولش همه چیز گل و بلبل به نظر میاد و جیمسون هم بارها اذعان میکنه که اسپایدرمن یک قهرمانه ولی در توضیح دلیل تیترهایی که اون قدیما ضد او میزد میگه:

همانطور که دیدید اسپایدرمن هم به نوعی مقصر بوده و با دامن زدن به اون دور باطل، سعی نکرده بود که جیمسون رو متقاعد کنه که اشتباه میکنه. بعدشم تصویری میبینیم حاوی تنها برخی از توهین ها و شوخی هایی که اسپایدرمن او موقع با جیمسون میکرد و باعث شده بود او بیشتر باهاش لج کنه:

شوخی مرد عنکبوتی

و در جایی دیگر هم به مرد عنکبوتی میگه که از اولش چون عضو هیچ گروه ابرقهرمانی نبوده بهش اعتماد نداشته که اینم باز دلیل بدی نیست:

پیتر جیمسون

و این دلیل بامزه هم بود:

جان جیمسون

!!!

خلاصه اینکه سرانجام پس از سالها آقای اسپنسر کاری کرد و داستانی نوشت که بهمون نشون داد شاید اسپایدرمن هم در این قضیه بی تقصیر نبوده باشه. البته بازهم دلیل نمیشه جیمسون اون کارها رو باهاش کرده باشه و خب ... باعث شد ژرفای شخصیتی جیمسون بیشتر بشه ...

نویسنده: سونیا ساداتی فر