spiderman-movie

بلاخره فیلم سینمایی "اسپایدرمن" ساخته «سام ریمی» پس از سالها انتظار سال 2002 میلادی بر پرده سینماهای جهان قرار گرفت. ولی آیا این فیلم توانست هواداران میلیونی مرد عنكبوتی را راضی كند؟

شناسنامه فیلم:

كارگردان: سام ریمی

تهیه‌كنندگان: لورا زیسكین، ایان برایس

فیلمنامه‌نویس: دیوید كوئپ (براساس كمیك بوک ها و كاراكترهای خلق شده توسط «استن لی» و «استیو دیتكو»)

بازیگران: توبی مگوایر، ویلم دفو، کرستن دانست، جیمز فرانکو، كلیف رابرتسون، رزمری هریس، جی. کی. سیمونز

موسیقی: دنی الفمن

فیلمبردار: دان برگس

محصول: كلمبیا پیكچرز (سونی)

مدت زمان: 121 دقیقه

تاریخ اكران: 3 می 2002

بودجه: 140 میلیون دلار

میزان فروش در سراسر جهان: 822 میلیون دلار

لينك دانلود تريلر: Download

لينك دانلود نسخه كامل فيلم: Download

ایستراگ (EASTER EGG) های فیلم مرد عنکبوتی (2002)

50 حقیقتی که باید درباره فیلم اسپایدرمن (2002) بدانید

خلاصه داستان:
«پیتر پاركر» یك نوجوان دبیرستانی درس خوان و گوشه گیر است كه با عمو و زن عموی پیر خود زندگی میكند و به طور مخفیانه ای به هم كلاسی اش به نام «مری جین» عشق می ورزد. او و دیگر هم كلاسی هایش به عنوان بازدید علمی به آزمایشگاهی می روند كه عنكبوت های مختلف را از نظر ژنتیكی با هم تركیب میكند. در آنجا پیتر به طور تصادفی توسط یكی از عنكبوت های آزمایشگاه گزیده میشود و به نیروهای فوق بشری عنكبوت مانند دست میابد. او سعی میكند از نیروهای تازه اش برای پول درآوردن و جلب كردن نظر مری جین استفاده كند و به همین دلیل حاضر نمیشود جلوی فردی كه دست به سرقت زده را بگیرد. سپس همان فرد عموی پیتر را به قتل میرساند و خودرو اش را به سرقت میبرد. پیتر او را دستگیر میكند و پی به اشتباه خود میبرد. او تصمیم میگیرد به نام «اسپایدرمن» به یاری مردم بشتابد و از قدرت هایش به طور مسئولانه ای استفاده كند. در همین اثنا، میلیونری به نام «نورمن آزبورن» كه كمپانی اش در معرض ورشكستگی قرار گرفته، مجبور میشود داروی نیروافزای جدیدی را روی خودش امتحان كند اما در نهایت به شخصیتی خبیث ملقب به «گرین گابلین» میشود. گرین گابلین نقشه های پلیدی در سر دارد ولی اسپایدرمن را سد راه خود میبیند ...

spiderman-movie-poster-2002

دقيقاً یادمه وقتی میخواستم برای اولین بار فیلم "اسپایدرمن" را تماشا كنم حس غریبی داشتم. حسی آكنده از ذوق و ترس. ذوق زده بودم برای اینكه پس از این همه سال و انتظار بلاخره كاراكتر مورد علاقه ام صاحب یك فیلم سینمایی درست و حسابي شده بود (فقط خدا ميدونه چقدر حرص خوردم وقتی «جیمز كامرون» پس از سالها دوندگی نتوانست فیلم اسپایدرمن رو بسازه). ذوق زده بودم از اینكه میتوانستم از این به بعد جواب كسانی كه ميگفتن "اگه این اسپایدرمن اینقدر خوبه پس چرا تا به حال از روش فیلم ساخته نشده؟" را بدهم. ولی در عین حال میترسیدم. آخه مارول تا آن موقع نتوانسته بود فیلمی در خور ابرقهرمانان های دوست داشتنی اش روی پرده سینما داشته باشه. مدام تجربه كابوس وار فیلم "كاپیتان آمریكا" (1990) یا "پانیشر" (1989) تو ذهنم تكرار میشد. ولی به خودم گفتم بی خیال! یك عمر منتظر این لحظه بودی پسر! قراره فیلم پیتر عزیزت ات ببینی... (اينجوري به خودم قوت قلب دادم). بعدش رفتم تو اتاقم و نوار VHS فیلم اسپایدرمن (كه از روی پرده سینما ضبط شده و ظرف فقط یكی دو روز پس از اكران در آمریكا به تهران رسیده بود) را داخل دستگاه انداختم و تماشايش كردم. بعد از تقریباً دو ساعت از اتاقم اومدم بیرون و بلند داد زدم "خدایا شكرت!" بعد بلافاصله برگشتم تو اتاقم تا دوباره ببینمش ...

spiderman-movie-2

از همان لحظه نخست مشخص است كه فیلم ماموریت دارد پیتر پاركر را به بیننده معرفی كند و توضیح دهد كه او كیست و چطور و به چه دلیل به یك ابرقهرمان تبدیل میشود. ریمی و تیم اش به نحو احسن از عهده انجام این مسئولیت خطیر برآمده اند. آنها همچنین توانسته اند به زیبایی هر چه تمام داستان جذاب و گیرایی را روایت كنند و پایه محكمی برای قسمت های بعدی بنا نهند. یكی از دلایل موفقیت آنها این است كه بیخودی فیلم را با كاراكترهای زائد و غیر ضروری شلوغ نكرده اند. به همین دلیل فیلم فقط یك شخصیت خبیث دارد. از طرفی دیگر، روابط و تعامل میان كاراكترهای اصلی خیلی صمیمی و جمع و جور از آب درآمده. در واقع، به دلیل آنكه حوادث و رخدادهای فیلم تماماً در خدمت داستان هستند و روابط میان كاراكترها را تحت تاثیر قرار میدهند، خیلی زود با پیتر پاركر و اطرافیانش خو میگیریم و همراه شان میشویم. در نتیجه هر صحنه از فیلم مثل قطعه ای مهم از یك پازل می ماند كه به خلق كلیتی باشكوه می انجامد. از این رو، بلافاصله پس از گزیده شدن پیتر توسط آن عنكبوت خاص، انگار همه شخصیت ها را میشناسیم. شخصاً كمتر فیلمی را سراغ دارم كه توانسته باشد اینقدر سریع تماشاچی را درگیر قصه و كاراكترهایش كرده باشد.

spiderman-movie-3

از سوی دیگر، در طول فیلم بارها به مشكلات شخصی و روزمره پیتر پاركر اشاره میشود. این موضوع ثابت میكند كه سازندگان فیلم كاملاً آگاهند كه چه چیزی پیتر پاركر/اسپایدرمن را از دیگر ابرقرمانان متمایز میسازد. آنها خوب میدانند كه او یك میلیاردر اخمو كه دوست دارد با لباس خفاش به جنگ تبهكاران برود نیست، یا بیگانه ای شكست ناپذیر كه از سیاره ای به نام «كریپتون» آمده، یا غولی سبزرنگ و كند ذهن كه اغلب اوقات مشغول تخریب است و... نه! آنها میدانند كه پیتر پاركر یكی از ماست و همواره با مشكلات ریز و درشتی سروكله میزند كه برایمان آشنا و ملموس هستند و این چیزی است كه از او كاراكتری منحصر به فرد ساخته و اينقدر عزيزش كرده. در این میان واقعاً حیفم مي آيد به صحنه ای كه پیتر مداد رنگی به دست میگیرد و شكل ظاهری لباسش را نقاشی میكند، اشاره نكنم. صحنه ای كه وقتی برای اولین بار دیدمش كلی ذوق كردم و از اینكه اسپایدرمن قهرمان مورد علاقه ام است به خود بالیدم. انصافاً كدام قهرمان را میشناسید كه برای خودش لباس طراحی كند؟ سوپرمن؟ بتمن؟ ولورین؟ آیرون من؟ نه! فقط اسپایدرمن خودم!

spiderman-movie-4

به نظرم نقطه قوت اصلی فیلم "اسپایدرمن" این است كه سازندگانش هیچ هراسی نسبت به وفاداری به منبع اصلی نداشته اند. البته هستند اندك مواردی كه تغییر كرده اند (مثل قابلیت تارافكنی پیتر كه ارگانیك شده و یا نحوه به قتل رسیدن «عمو بن») اما فیلم شدیداً به رگ و ریشه اسپایدرمن و حال و هوای كمیك بوک هایش وفادار است و برخلاف بسیاری از آثار كمیك بوكی دیگر سعی نمیكند بی خود و بی جهت چیزی را عوض كند. اگر هم تغییری به چشم میخورد، هوشمندانه و در راستای روایت بهتر قصه بوده است. بی دلیل نیست كه وقتی "اسپایدرمن" سال 2002 اكران شد پس از سالها بار دیگر اقتباس سینمایی از كمیك بوک های ابرقهرمانانه را بر سر زبانها انداخت و ثابت كرد كه این آثار تا چه حد میتوانند موفق، تاثیرگذار و جریان ساز باشند.

spiderman-movie-5

«توبی مگوایر» آنقدر در نقش خود متقاعد كننده است كه به سختی میتوان بازیگر دیگری را به جای او تصور كرد. او همچون آثار قبلی اش نشان میدهد كه استاد ایفای نقش آدم های پردغدغه ای است كه صداقت، معصومیت و باورپذیری اصیلی در وجودشان نهفته است. همه این ویژگی ها او را برای ایفای پیتر پاركر ایده آل كرده است. او در قالب اسپايدرمن هم قابل قبول است و ظاهراً تمرينات فيزيكي سختي را پشت سر گذاشته تا هيكل اش شبيه اسپايدرمن شود. واقعاً باید به ریمی بابت انتخاب مگوایر آفرین گفت. خوب یادم است ریمی خیلی تلاش كرد تا سونی را مجاب كند بازیگر گمنامی همچون مگوایر را برای ایفای نقش وسوسه انگیز پیتر پاركر/اسپایدرمن استخدام كند، زیرا او نه آنچنان خوش تیپ و خوش هیكل بود و نه شهرت خاصی در هالیوود داشت. اما ریمی ثابت كرد كه انتخاب او اشتباه نبوده و نقش آفرینی مگوایر یكی از نقاط قوت اصلی فیلم است.

spiderman-movie-6

هر چند برخی از دیالوگ هایی كه از زبان گرین گابلین به گوش میرسند تا حدی كلیشه ای و كارتونی هستند اما نقش آفرینی «ویلم دفو» استثنایی است. صدا، نحوه بازی، زبان بدن (body language) و حضور قدرتمندانه دفو در جلد گرین گابلین باعث میشود تا لباس مسخره ای كه بر تن دارد فراموش كنیم. قطعاً اوج هنرنمایی او در صحنه ای متجلی میشود كه روبروی آینه با خودش حرف میزند و به بهترین شكل ممكن شخصیت دوگانه اش را به نمایش میگذارد. در حقیقت، او كاری كرده تا این صحنه كه میتوانست به راحتی مضحك از آب در بیاید، فراموش نشدنی و حتی ترسناك شود و عمق خشم و جنون نورمن آزبورن را به نمایش بگذارد. به نظرم دفو به خوبی توانسته تلاطم درونی نورمن را بروز دهد و در عین حال هرگز در نشان دادن خباثت های او زیاده روی نكند و به ورطه اغراق نیافتد.

spiderman-movie-7

نكته دیگری كه درباره گرین گابلین دوست دارم این است كه او برخلاف بسیاری از شخصیت های خبیث در آثار كمیك بوکی بدنبال حكمفرمایی بر دنیا نیست و نقشه خبیثانه عظیمی در سر نمی پروراند. در واقع دشمنی او با اسپایدرمن خیلی زود شخصی میشود. در نتیجه نبردهای فیلم به جای آنكه فقط در تخریب و خونریزی محض خلاصه شوند، رنگ و بویی كینه توزانه و حتی خانوادگی به خود گرفته اند، به خصوص نبرد نهایی میان گرین گابلین و اسپایدرمن كه بسیار بیرحمانه و نفس گیر از كار درآمده.

spiderman-movie-8

نکته بسیار جالب دیگری که در مورد نورمن آزبورن صدق میکند نحوه برخورد او با پسرش هری است. او بسان پدری سختگیر است که انگار هرگز توقعات بالایی که از پسرش داشته برآورده نشده. به همین دلیل فرزند ایده آل گمشده اش را در پیتر جستجو میکند و او را فردی بااراده ، سخت کوش و لایق میداند که میخواهد هر طور شده روی پای خودش بایستد (پیتر در صحنه ای از فیلم حتی پیشنهاد شغلی نورمن را قبول نمیکند). در واقع، نورمن كه ميداند نميتواند زياد روي پسر خودش (هري) حساب باز كند، به نوعي به پيتر متمايل ميشود (به همين خاطر است كه وقتي در انتهای فيلم متوجه ميشود پيتر همان اسپايدرمن است احساس ميكند بهش خيانت شده و انگیزه ای مضاعف برای دشمنی با اسپایدرمن پیدا میکند). از سوی دیگر، تمایل نورمن به پیتر یکی دو بار حسادت هری را هم بر می انگیزد. اگر موضوع شکست عشقی هری یا تنفر پایانی او از اسپیادرمن را هم به این حسادت اضافه کنیم پس در قسمت های بعد شاهد رابطه ای پرتنش و حتی ترسناک میان پیتر و هری خواهیم بود. اینجاست که باید به فیلمنامه نویس فیلم آفرین گفت زیرا موفق شده در لایه های زیرین کارکترها به قدر کافی انگیزه جذاب و قانع کننده برای اعمالشان در طول فیلم و حتی فیلم های بعدی قرار دهد.

spiderman-film

«كرستن دانست» در نقش مری جین كمی ناامید كننده ظاهر میشود (كلاً دانست بازیگر چندان بااستعدادي نیست) ولی به نظرم ایراد از جای دیگری است. به عبارتی دیگر، شخصیت پردازی مری جین در برخی لحظات كمی ضعف دارد و او گاهی به دختری تبدیل میشود كه به جز دزدیده شدن و جیغ زدن كاری دیگری بلد نیست! البته در مجموع مری جین درست مثل كمیك بوک های اسپایدرمن از شخصیت پردازی قدرتمندی برخوردار است. برای مثال، او یك دفعه و کلیشه ای دلباخته پیتر نمیشود و شاهدیم كه ابتدا به سمت جذابیت ظاهری «فلاش تامپسون» كشیده میشود و بعد به سمت پول و ثروت هری آزبورن اما در نهایت به بلوغ فكری میرسد و عاشق اخلاق و ویژگی های انسانی پیتر میشود. به علاوه، باید اذعان داشت كه دانست و مگوآیر زوج بسیار خوب و قابل قبولی را در فیلم شكل داده اند و رابطه رومانتیكی كه در نهایت میان آنها شكل میگیرد بسیار ملموس و دلنشین از آب درآمده. تمام موارد مذكور باعث شده تا جدا شدن آنها از یكدیگر در پایان فیلم بسیار دردناك و تاثیرگذار شود.

spiderman-movie-9

با وجود آنكه «جیمز فرانكو» در نقش «هری آزبورن» چندان چنگی به دل نمیزند (حتی گاهی به نظر میرسد او سرصحنه خوابش می آمده!!!) اما در كل در مقایسه با كاراكترهای فرعی دیگر در فیلم های ابرقهرمانی عملكرد بهتری دارد. به علاوه، او به خوبی توانسته هری را به عنوان پسری لوس و نازپرورده كه سعی دارد احترام پدرش را به دست بیاورد به تصویر بكشد. او در ضمن به خوبي حس حسادتي را كه به دلايل مختلف نسبت به پيتر پيدا ميكند ابراز میدارد و مشخص است كه در قسمت هاي بعدي به يكي از كاراكترهاي اصلي بدل خواهد شد.

«جی. کی. سیمونز» در نقش صاحب روزنامه «دیلی بیوگل» یعنی «جی جونا جیمسون» فوق العاده بامزه و یکی از محبوب ترین شخصیت های من در فیلم است. او یک تنه تمام بار کمیک فیلم را بر دوش میکشد.

spider-man-film

«رزمی هریس» تمام آن چیزی است که هواداران از زن عمو می انتظار دارند و چقدر خوب است که او بازیگر نسبتاً گمنامی است زیرا تا ابد در ذهن تماشاچی با نقش زن عموی عزیز پیتر شناخته خواهد شد. این ویژگی درباره «کلیف رابرتسون» هم صدق میکند. او هم در نقش عمو بن همانی است که باید باشد. مکالمه او با پیتر در ماشین در حالیکه تلاش میکند به بهترین شکل درباره اهمیت مسئولیت پذیری به پیتر توضیح دهد، محوری ترین بخش فیلم است (حتی محوری تر از از گزیده شدن پیتر توسط آن عنکبوت).

uncle-ben-spiderman

خیلی ها از موسیقی متن فیلم كه توسط یار قدیمی ریمی یعنی «دنی الفمن» ساخته شده انتقاد كرده اند ولی به نظرم انتقادات آنها منطقي نیست. البته قبول دارم كه تم اصلی موسیقی الفمن به قدر كافی نمادین یا به یاد ماندنی نیست ولی در عوض او توانسته لحظات مهم و مختلف داستان را به خوبی برجسته كند. شخصاً از موسيقي فيلم لذت بردم به طوريكه همين الانم كه در حال نوشتن اين مقاله هستم دارم آن را با خودم زمزمه ميكنم. ضمناً، تمی كه برای الفمن براي گرین گابلین ساخته نیز در طول فيلم بسيار موثر واقع میشود و با صحنه هاي اكشن جفت و جور است.

و اما فیلم دو ایراد بزرگ و نابخشودنی دارد. اول اینكه لباس گرین گابلین بسیار مضحك و مسخره است و به هیچ وجه برای هواداران اسپایدرمن راضی كننده نیست. البته میدانم كه ریمی ابتدا میخواسته از گریم و لباس دیگری برای گرین گابلین استفاده كند (ویدئوی آن اینجاست) ولی سونی از او خواسته تا از لباسی استفاده كند كه زیاد برای مخاطبان كم سن و سال ترسناك نباشد. اما میشد با كمی خلاقیت و نوآوری لباس بهتری در شان بزرگترین دشمن اسپایدرمن درست كرد. دوماً اینكه برخی از جلوه های ویژه فیلم چندان قوی نیست (به ویژه در بخش هایی كه پیتر با شور و شعف فراوانی برای نخستین بار نیروهای فوق بشری اش را امتحان میكند). در كل، شاید بهتر بود ریمی اینقدر روی جلوه های ویژه رایانه ای (CGI) تكیه نمیكرد.

spiderman-movie-14

البته این بدین معنا نیست كه سكانس های اكشن و یا جلوه های ویژه فیلم ضعیف هستند. اتفاقاً بر عكس! به نظرم ریمی با بودجه نسبتاً محدودی كه در اختیار داشته شاهكار كرده. برای مثال سكانسی كه اسپایدرمن قاتل عمو بن را تعقیب میكند استثنایی است و كاملاً خشم و نفرت پیتر پاركر را به تصوير ميكشد. از طرف ديگر، در سکانس مذکور متخصصین جلوه های ویژه به خوبی به ببیننده القا میكنند كه پیتر چقدر درتاب خوردن در سطح شهر ناشی و بی تجربه است. سكانس تاب خوردن پیتر و مری جین در سطح شهر نیز از آن لحظات نابی است كه هر بار میبینمش ناخود آگاه لبخندی بزرگ بر لبانم نقش میبندد و با تمام وجود وجودم را لبریز از شور و ذوق كودكانه میكند. سكانس پایانی فیلم هم كه در طی آن اسپایدرمن با سرعت به سمت خیابان های نیویورك شیرجه میزند در یك كلمه "شگفت انگیز" است.

spiderman-movie-12

با این حال این فیلم را بیشتر به خاطر صحنه های عاطفی اش به خاطر خواهم سپرد تا صحنه های اكشن یا تاب خوردن های اسپایدرمن در سطح شهر. صحنه هایی همچون بازگشت پیتر به منزل پس از مرگ عمو بن و مواجه شدن با گریه های محجوبانه زن عمو می و یا صحنه ای كه پیتر پس از دیپلم گرفتن به طبقه بالای خانه میرود و در حالیكه دلتنگ عمویش است آرام آرام اشك میریزد ...

spiderman-movie-13

و در پایان اینكه ... متشكرم آقای استن لی! متشكرم آقای استیو دیتكو! متشكرم آقای جان رومیتا! ممنونم از تمام نویسندگان و طراحانی كه در سالهای گذشته با آثار خود مرا عاشق اسپایدرمن كردند. و متشكرم آقای ریمی! عالیجناب ، شما آرزوی كودكی مرا برآورده كردید ...

امتياز: 9 از 10